Yazımıza irsaliye fatura tanımı ile başlayalım. İrsaliyeli fatura hem fatura hem de sevk irsaliyesinin yerini tutacak şekilde düzenlenen bir ticari belgedir. İrsaliyeli faturanın düzenlenme ve ortaya çıkış sebebi fatura irsaliyesi ve sevk irsaliyesinin ayrı ayrı şekilde düzenlenmesi sonucunda ortaya çıkan vergi mükellefinin iş yükünü arttırması ve hizmetlerinin aksaması durumundan ötürüdür. Ayrıca belirtmek gerekir ise sevk irsaliyesi taşınan mal ile birlikte bulunmaz ise o irsaliye hiç düzenlenmemiş sayılır ve ona göre işlem yapılır. Bu evrak üzerinde hem sevk irsaliyesi hem fatura bilgilerini kapsadığı için iki belgenin de bilgileri bulunmalıdır. Sevk irsaliyelerinizde bulunan fatura bilgilerinin eksiksiz ve tam olması önemlidir. Eksik yada tam olmayan irsaliyeli faturalar cezai işlem uygulanırken hiç kesilmemiş olarak değerlendirilmektedirler.
İrsaliyeli fatura hakkında detaylı bilgilerin bulunduğu yazımıza geçmeden önce fatura nedir ? Bunun tanım hakkında sizlere biraz bilgi verelim. Fatura satılan bir mal ya da gerçekleştirilen bir hizmetin karşılığı olarak müşterinin vergi mükellefine ödemiş olduğu ya da ödeyeceği fiyatı gösteren malı satan vergi mükellefi ya da hizmeti sağlayan firma tarafından müşteriye teslim edilen ticari bir belgedir. Sevk irsaliyesi ise ticari hükmü olan bir malın belirli bir yerden yine belirli olan bir yere transferi sırasında malın cinsi, miktarı ve kim tarafından kime gönderildiği gibi belgelerin yazıldı olduğu ticari bir evraktır.
Not: İrsaliyeli faturaları tamamen isteğinize bağlı olarak ister el yazısı ile isterseniz bilgisayar çıktısı ile doldurmanız mümkündür. Ancak bilgisayar çıktıları şirketinizi müşterinizin gözünde her zaman daha kurumsal ve daha güvenilir bir değere getirecektir.
Vergi Usul Kanunundan Alıntıdır;
"Vergi usul kanunun 231 inci maddesinin 5 numaralı bendinin mükelleflere tanıdığı, malın tesliminden itibaren faturanın yedi gün içinde düzenlenmesi imkanından vazgeçerek, bu yükümlülüğü derhal yerine getirmek isteyen mükellefler, fatura ve sevk irsaliye faturasının ayrı ayrı olacak şekil de düzenlemeksizin, diledikleri takdirde, aşağıda sıralanan esaslara uygun olarak “irsaliyeli fatura” düzenleyebileceklerdir."
İrsaliyeli Fatura Üzerinde Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir ?
- Belgenin irsaliyeli fatura olduğunu belirten ibare.
- Maliye bakanlığına ait klişe ya da noter tasdiki.
- İrsaliyeli fatura kim tarafından düzenlemiş ise ad soyad bilgileri, ticari unvanı, açık adresi, mevcut ise vergi dairesi ve hesap numarası.
- Malın ya da hizmet için gerekli bilgilerde, malın ya da hizmetin türü, ne kadar miktarda olduğu, ürün fiyatı ve toplam tutar.
- Malın açıkça nereye gönderildiği. Kime gönderildiği. Teslim alacak kişinin ad, soyad bilgileri, ticari unvan bilgileri, açık adresi var ise vergi dairse ve hesap numarası.
- İrsaliyeli faturaya ait seri numarası ve müteselsil sıra numarası.
- İrsaliyeli fatura hangi tarih itibari ile düzenlenmiş ise tarih ve saat bilgileri.
- İrsaliyeli fatura kim tarafından düzenlenmiş ise imzası.
- Anlaşmalı matbaa firması ile ilgili iletişim bilgileri.
- Katma değer vergisi oranları ve tutarları.
İrsaliyeli Fatura Basımı İçin Gerekli Olan Belgeler Nelerdir ?
Not: Bir matbaanın irsaliyeli fatura basma bilmesi için maliye ile anlaşma yapması gerekmektedir. Maliye ile anlaşmalı olmayan matbaaların bastığı faturaların hiçbir hükmü yoktur.
Şirketler İçin
- Şirketin vergi levhasının fotokopisi.
- İmza sirküleri.
- Son aya ait olan tahakkuk fişi.
Şahıs Firmaları İçin
- Nüfus cüzdanının arkalı önlü fotokopisi.
- Şirketin vergi levhasının fotokopisi.
- Son aya ait tahakkuk fişi.
Sevk İrsaliyesi Doldururken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Vergi mükellefleri hizmetleri ile ilgili olarak İrsaliyeli fatura kullanabildikleri gibi ayrı ayrı olarak fatura irsaliyesi ve sevk irsaliyesi de kullanabilirler.
- Vergi mükellefleri irsaliyeli faturayı en az üç nüsha olacak şekilde düzenlemeleri gerekmektedir. Biri asıl irsaliyeli fatura olmak üzere mükellefte kalacak diğer iki nüsha müşteriye teslim edilecektir. Bu kurala dikkat edilmeyip üç nüshadan daha az sayıda düzenlenen irsaliyeli faturalar kanun nazarında hiç düzenlenmemiş olarak kabul edilmektedir. Bu sebepten dolayı vergi cezalarına önlem adına irsaliyeli fatura işlemlerinde üç adet olmasına çok dikkat edilmelidir.
- İrsaliyeli faturalar gene olarak anlaşmalı matbaalar tarafından fatura ölçülerine göre bastırılarak elde edilir. İrsaliyeli faturanın yanında bu belge sevk edilen mallar ile birlikte bulunuyor ise ayrı olarak sevk irsaliyesi aranmaz ifadesine yer verilmelidir.
- İrsaliyeli fatura doğru ve eksiksiz şekilde düzenlenmiş ise ayrı olarak taşıma irsaliyesine gerek duyulmamaktadır.
- İrsaliyeli fatura kullanma talebinde bulunan vergi mükellefleri , hesap dönemi başı gelmeden önce irsaliyeli faturalarını matbaalardan temin etmeleri gerekmektedir. Uygulamaya bu sebepten dolayı hesap dönemi başı itibari ile geçilmelidir. Dönem içinde irsaliyeli fatura alınması yasaktır.
- İrsaliyeli fatura düzenleme tercihinde bulunan vergi mükellefleri daha önceden kullanmakta oldukları sevk irsaliyesi ve faturalarını vergi daireleri aracılığı iptal etmesi gerekmektedir.
