B2B, B2C ve C2C kavramları günlük hayatta sık sık duyulan kavramlardan oldu. Bu kavramların anlamları hakkında bir bilgi kirliliği var. Bu içeriğimizde bütün bu kavramların anlamlarını örnekler ile beraber ele alıp hangi noktalara evrildiklerini analiz edeceğiz.

B2B İş Modeli Nedir? Ne Anlama Gelir?

Açılımı “Business to Business” olan bu iş modelinin Türkçe karşılığı “Şirketten Şirkete” şeklindedir. Bu iş modelinde şirketlerin kendi aralarında gerçekleştirmiş oldukları satış ya da pazarlama uygulamaları yer alır. Bu satış şeklini ifade eden en kısa tanımdır. B2B iş modelinde faaliyet göstermekte olan şirketler, genel itibariyle temelde birbirlerinin sunmuş oldukları hizmetleri iyileştirme prensibiyle çalışır. B2B iş modelinde ortaya çıkan belli başlı bazı durumlar şöyledir:

Hammadde Ticareti: Herhangi bir işletme, üretim süreci içinde ihtiyaç duymuş olduğu ürünleri bir başka işletmeden tedarik eder. Örneğin: Ayakkabı üretimi yapmakta olan bir işletmenin bir deri  toptancısından ürün tedariği sağlaması.

Operasyonel Sebepler ile Kurulan İş Birlikleri: Herhangi bir işletme, kendi yetkinliklerinin yetersiz kaldığı noktada bir başka işletmeden destek alır. Örnek: İnsan kaynakları departmanında yetersiz kalan bir firmanın, insan kaynakları alanında danışmanlık hizmeti veren başka bir işletme ile çalışması.

Toptancı – Perakendeci İş Modeli: Herhangi bir işletme, kendi ürünlerini toptan şekilde alarak perakende satış yapan başka bir işletmeye satabilir. Örnek: Bildiğimiz market zincirlerinin pek çok farklı ürün kolu için tedarikçiler ile kurduğu iş birliği.

Aslına bakılınca bütün şirketlerin kendi üretim faaliyetlerini devam ettirebilme amacı ile B2B iş modelini uygulamak zorunda oldukları görülür. Bu noktada ele alınabilecek en iyi örneklerden birisi bir otomobilin üretim süreci olabilir. Söz konusu bir otomobil, lastiklerinden tutun da elektronik aksamına kadar pek çok farklı parçanın bir araya gelmesi ile oluşur. Bütün bu parçaları pek çok farklı tedarikçiden satın almış olan üretici, ürüne son hâlini verip sonrasında tüketicilerine sunar. Bu aşamada ana üreticinin tedarikçileri ile kurduğu iş modeli, B2B iş modelindeki en net örneklerden birisidir. Kısacası, aslında bir otomobil satın alındığında sadece otomobilin satın alındığı marka dışında pek çok markanın da ürünü satın alınmış olunuyor.

B2C İş Modeli Nedir? Ne Anlama Gelir?

Açılımı “Business to Consumer” olan bu iş modelinin Türkçe karşılığı “Firmadan Tüketiciye” şeklindedir. Bu iş modeli, şirketlerin tüketiciler ile direkt olarak kurdukları ticari ilişkileri açıklayan ve ifade eden en kısa tanımdır. Bireysel şekilde yapılan bütün alışverişler, B2C iş modelinin kapsamındadır. B2C iş modeli için günümüzde iki farklı uygulama şekli vardır. Bu uygulamalar şu şekildedir:

Dijital dünyadaki pazaryerleri,  bugünün koşullarında B2C iş modelini rahat rahat inceleyebileceğimiz örneklerden biridir. E-ticaret dünyası her geçen gün etki alanını büyük bir hız ile genişletmekte. Tedarikçilerden almış oldukları ürünleri üzerine kâr payını da ekleyerek kullanıcıya satan dijital alışveriş dükkanları, ödemeleri alma noktasında ise VPOS olarak bilinen sanal POS sisteminden faydalanmaktadır. 

İkinci uygulama da üretici firmaların ürünlerini kendi sanal dükkanları üzerinden kullanıcılarına satmalarıdır. Bu iş modelinde, üretici firma kendi ürünlerini fabrikadan çıkış fiyatı ile satışa sunar ve arada aracı durumunda başka bir alışveriş mağazası bulunmaz.

B2C iş modeli, e-ticaretin ülkemizde göstermiş olduğu hızlı gelişim ile doğru orantılı şekilde büyük bir hızla etkisini artırmaktadır. Üreticiler ile son kullanıcılar için pek çok avantaj sunan e-ticaret kavramının sağladığı başlıca faydalar şu şekildedir:

E-ticaret ile küçük işletmeler de dünyanın her noktasına ürün satışı yapabilir. Fiziksel şekilde ulaşmanın neredeyse imkânsız sayıldığı çok sayıda müşteriye sanal ortamdan ulaşabilen işletmeler, bu şekilde kârlılıklarını artırabilirler.

Geleneksel şekilde satış yapan bir işletmenin pek çok fiziksel gideri bulunur. E-ticaret dünyasında da bu işletmeler, bu afaki harcamalardan büyük oranda tasarruf edebilirler.

E-ticaret dünyasında, müşterilerin profilleri daha net bir şekilde analiz edilebilir ve doğru bir hedefleme ile yüksek sayılarda müşterilere rahat şekilde ulaşılabilir. Google Analiytics ve benzerindeki uygulamalar, bu noktada işletmelere büyük avantajlar sunar.

B2B ve B2C İş Modellerinin Arasındaki Fark Nedir?

B2B iş modelinde müşteriler bir ürünü daha çok mantıksal bir fayda sağlaması açısından değerlendirirler. B2C müşterileri ise aldıkları ürünleri duygusal fayda açısından değerlendirirler.

B2B iş modelinde müşterilerin almış oldukları bir ürünü bir daha satın alma ihtimalleri, B2C iş modeline göre daha yüksek seviyededir.

B2B iş modelinde ürünlerin fiyatları veya teslim edilmeleri adına koşullar pazarlığa açıkken B2C iş modelinde taahhüt edilen şartlara uyma zorunluluğu vardır.

C2C İş Modeli Nedir? Ne Anlama Gelir?

Açılımı “Consumer to Consumer” olan bu iş modelinin Türkçe karşılığı “Tüketiciden Tüketiciye” şeklindedir. Bu iş modeli, tüketicilerin birbirleri ile kurmuş oldukları ticari ilişkileri ifade eden en kısa tanımdır. E-ticaret dünyasının gelişmesi ile ortaya çıkmış olan bu iş modelinde de tüketiciler sahip oldukları kendi ürünlerini belli pazaryeri uygulamaları üzerinden diğer tüketicilere belirlemiş oldukları fiyatlar üzerinden satışa sunarlar. Bu iş modelinde yapılmış olan satışı faturalandırmak gibi bir zorunluluk yoktur.